Interwencjonizm Ekonomiczny
Polityka państwa polegająca na wywieraniu bezpośredniego wpływu na gospodarkę kraju przez instytucje państwowe (Wielki słownik języka polskiego).
System polityki gospodarczej państwa polegający na bezpośrednim oddziaływaniu państwa na gospodarkę w makroskali; także zespół środków, za pomocą których państwo realizuje tę politykę (Internetowa encyklopedia PWN).
Interwencjonizm stosuje się go do oznaczenia różnych zakresów działalności społeczno-gospodarczej państw kapitalistycznych, poczynając od szeroko pojmowanej roli państwa w gospodarce jako najwyższej formy organizacyjnej społeczeństwa, a kończąc na identyfikowaniu go z określoną funkcją spełnianą przez państwo równolegle z innymi funkcjami społeczno gospodarczymi (Jarosz, K.).
Państwo posiada rozbudowany zakres środków przy pomocy których może wpływać na funkcjonowanie mechanizmu rynkowego. Do najczęściej używanych zaliczamy:
• politykę płacowo-cenową,
• subwencje,
• zamówienia rządowe,
• interwencyjny skup lub sprzedaż,
• polityka fiskalna,
• polityka pieniężna (Encyklopedia Zarządzania).
Teoretyczne podstawy interwencjonizmu stworzył J.M. Keynes (keynesizm). Wprowadzony przez wiele państw w latach 30. XX w. był reakcją na niesprawności rynku, ujawnione szczególnie drastycznie w postaci wielkiego kryzysu gospodarczego 1929–34. Interwencjonizm ma na celu spłaszczenie cyklu koniunkturalnego dla wyeliminowania głębokich kryzysów ekonomicznych i związanego z nimi bezrobocia, stymulowanie wzrostu gospodarczego, ograniczanie inflacji, zrównoważenie bilansu płatniczego, sprawiedliwość społeczną w podziale dochodów (eliminowanie ubóstwa). Interwencjonizm obejmuje politykę fiskalną i pieniężną. Instrumentami polityki fiskalnej są: automatyczne stabilizatory koniunktury — podatki lub wydatki państwa (wydatki publiczne), które podnoszą całkowite planowane wydatki w okresie recesji i obniżają je w okresie ekspansji (podatki dochodowe, zasiłki dla bezrobotnych i socjalne); wydatki państwa na zakup dóbr i usług (zwłaszcza państwowe inwestycje); transfery; dług publiczny i deficyt budżetowy. Instrumentami polityki pieniężnej są: stopa dyskonta, operacje otwartego rynku, współczynnik rezerw obowiązkowych; służą one oddziaływaniu na stopę procentową i podaż pieniądza (Internetowa encyklopedia PWN).
Istotą interwencjonizmu jest zwiększanie efektywnego popytu w okresach recesji przez wydatki państwa, finansowane z deficytu i ekspansywną politykę pieniężną (politykę taniego pieniądza) oraz ograniczanie wzrostu efektywnego popytu w fazie ekspansji przez wzrost podatków i restrykcyjną politykę pieniężną (politykę drogiego pieniądza). W latach 50. i 60. interwencjonizm pozwalał na tak dokładne regulowanie gospodarki, iż zyskał miano „precyzyjnego strojenia”. Odwrót od interwencjonizmu, opartego na keynesizmie, nastąpił w latach 70., po kryzysie energetycznym 1973. Wystąpiło wtedy zjawisko stagflacji, które było sprzeczne z keynesowską interpretacją związków między inflacją a bezrobociem, ujętą w tzw. krzywą Phillipsa. Odrodzenie konserwatywne w USA spowodowało narastającą falę krytyki interwencjonizmu, m.in. z powodu niesprawności państwa (Internetowa encyklopedia PWN).
⠀ Wielki słownik języka polskiego. Retrieved from: https://wsjp.pl/haslo/podglad/59747/interwencjonizm
⠀ Internetowa encyklopedia PWN. Retrieved from: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/interwencjonizm;3915184.html
⠀ Jarosz, K. (2012). Interwencjonizm ekonomiczny. HISTORIC@, 27. Retrieved from: https://www.ur.edu.pl/storage/file/core_files/2013/7/2/e0a98e3832e48795e4c1aaed5c988b6a/historic@%20nr%209.pdf#page=27
⠀ Encyklopedia Zarządzania. Retrieved from: https://mfiles.pl/pl/index.php/Interwencjonizm