Integracja Gospodarcza
Proces tworzenia i trwania powiązań i współzależności gospodarczej pomiędzy krajami (Internetowa encyklopedia PWN).
Integracja gospodarcza wynika z międzynarodowego podziału pracy; dotyczy mobilności towarów i/lub czynników produkcji; jest związana ze stosowaniem lub niestosowaniem dyskryminacji dóbr i czynników produkcji w sensie ich pochodzenia i przeznaczenia (Internetowa encyklopedia PWN).
To proces łączenia, organizowania w całość co najmniej dwóch krajów w celu współpracy ekonomicznej. Dokonuje się to poprzez sukcesywne usuwanie przeszkód, które mogłyby ograniczać współpracę gospodarczą. Możemy wyróżnić pięć głównych jej etapów:
• strefa wolnego handlu
• unia celna
• wspólny rynek
• unia walutowa
• unia gospodarcza (Encyklopedia Zarządzania).
Aby nastąpił rozwój międzynarodowej integracji gospodarczej, muszą być spełnione określone warunki. Podstawowym jest komplementarność, czyli wzajemne dopasowanie struktur gospodarczych, które może mieć charakter międzygałęziowy lub wewnątrzgałęziowy. Przykładem komplementarności międzygałęziowej jest tradycyjny międzynarodowy podział pracy, w ramach którego jedne kraje specjalizują się w produkcji surowców i żywności, pozostałe zaś w produkcji wyrobów przemysłowych. Podstawę komplementarności wewnątrzgałęziowej stanowią różnice w wydajności czynników produkcji. W miarę rozwoju gospodarczego czynniki naturalne i historyczne ustępują miejsca czynnikom wynikającym z postępu naukowo-technicznego. Warunkiem integracji gospodarczej jest jednocześnie odpowiednia infrastruktura, w tym zwłaszcza rozwinięte połączenia kolejowe, drogowe, morskie, telekomunikacyjne, informatyczne, zapewniające swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału między integrującymi się państwami. Warunkiem integracji gospodarczej jest także sprzyjająca polityka ekonomiczna, wyrażająca się we wzajemnym udzielaniu sobie preferencji celnych, para- i pozataryfowych, wprowadzaniu swobody przepływu kapitału, pracy i innych czynników produkcji, koordynacji polityki gospodarczej lub też w prowadzeniu wspólnej polityki ekonomicznej (Internetowa encyklopedia PWN).
Międzynarodowe przesłanki integracji gospodarczej można podzielić na polityczne, społeczno-gospodarcze i inne. Do politycznych przesłanek integracji gospodarczej należą — podobny ustrój, zbieżność celów polityki zagranicznej itp. Są to warunki konieczne, choć niewystarczające. Różnice polityczne mogą utrudnić integrację gospodarczą, ale nie oznacza to, że nie będzie się ona rozwijać. W grupie przesłanek społeczno-ekonomicznych istotny jest zbliżony poziom rozwoju ekonomicznego, wysoki udział sektora przemysłowego w tworzeniu dochodu narodowego, ścisłe powiązania handlowe i wzajemna wymiana. Inne przesłanki to: potrzeba wspólnego kształtowania infrastruktury, łączności, standaryzacji urządzeń oraz unifikacji systemów ich funkcjonowania, potrzeba wspólnej polityki ochrony środowiska itp (Internetowa encyklopedia PWN).
Istnieją 2 modele integracji gospodarczej w gospodarce rynkowej: model integracji międzynarodowej oraz model integracji ponadnarodowej. W modelu międzynarodowym integracji gospodarczej, nazywanym też modelem integracji nie regulowanej lub liberalnej, wszystkie integracyjne decyzje, tj. zarówno te dotyczące ustanowienia międzynarodowych więzi o podstawowym znaczeniu dla przebiegu całego procesu integracji gospodarczej, jak i te, od których w sposób bezpośredni zależy realizacja bieżących operacji gospodarczych w skali międzynarodowej, są podejmowane wyłącznie przez przedsiębiorstwa w krajach członkowskich. W takim rozumieniu zarówno rola międzynarodowych ośrodków integracyjnych, jak i rola państw członkowskich jest bardzo ograniczona. Państwo jest przede wszystkim stróżem porządku w skali poszczególnych krajów, dba o praworządność i porządek publiczny, stosuje środki przymusu dla ochrony zgodnych z prawem umów i kontraktów prywatnych oraz pielęgnuje wolny rynek i wolną konkurencję. Ośrodki międzynarodowe czynią to samo w skali ugrupowania integracyjnego. Z modelem tym koresponduje mechanizm wolnego rynku i wolnego handlu, opierający się na założeniu, że podstawowymi podmiotami gospodarczymi są producenci i konsumenci, samodzielni, niezależni od nikogo, nie krępowani ograniczeniami państwowymi, a krajowe i międzynarodowe ceny, kursy walut oraz stopa procentowa są ustalane w wyniku wolnej gry sił rynkowych (Internetowa encyklopedia PWN).
⠀ Internetowa encyklopedia PWN. Retrieved from: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/integracja-gospodarcza;3915016.html
⠀ Encyklopedia Zarządzania. Retrieved from: https://mfiles.pl/pl/index.php/Unia_celna