Deflacja

Spadek cen spowodowany zmniejszeniem ilości pieniędzy w obiegu i przyrostem towarów (Wielki słownik języka polskiego).
Deflacja powszechnie występowała w XIX w., gdy system walutowy był oparty na kruszcach. W warunkach gospodarki wczesnego kapitalizmu podaż dóbr rosła szybciej niż wydobycie kruszców. Skutkiem był długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen. Ponadto okresowe zjawiska deflacyjne występowały w fazie kryzysu w klasycznym cyklu koniunkturalnym; ich następstwem były liczne bankructwa przedsiębiorstw wytwarzających po najwyższych kosztach w gałęzi; w XX w., po odejściu gospodarek od złotego standardu (walutowego kursu systemy) dominującym zjawiskiem stała się inflacja. Współcześnie deflacja w skali roku występuje incydentalnie, dość częste są natomiast krótkookresowe przypadki deflacji; deflacja jest korzystnym zjawiskiem zwłaszcza dla osób o stałych dochodach, gdyż powoduje zwiększenie siły nabywczej pieniądza, stanowi natomiast utrudnienie dla wielu przedsiębiorstw, zwłaszcza gdy spadają ceny wytworzonych przez nie produktów, a nie spadają ceny używanych przez nie czynników produkcji (Internetowa encyklopedia PWN).
Wśród przyczyn deflacji można wymienić:
• cykl koniunkturalny - kryzys gospodarczy, który utrudnia znalezienie zatrudnienia, powoduje to zazwyczaj spadek inflacji, natomiast w okresie gospodarczego dobrobytu – (prosperity) inflacja wzrasta,
• zmiany w podaży pieniądza, które wpływają na ogólny poziom cen,
• nieproporcjonalna w stosunku do wzrostu gospodarczego emisja pieniądza, która z kolei wpływa na jego podaż,
• nadmierne zadłużenie spowodowane spłatą zobowiązań kredytowych przy braku emisji pieniądza,
• nieodpowiednia polityka pieniężna polegająca na utrzymywaniu zbyt wysokich stóp procentowych oraz stosowaniu restrykcyjnych instrumentów takich jak na przykład stopy rezerw obowiązkowych,
• wysoko oprocentowane lokaty bankowe oraz inne aktywa finansowe co zachęca, między innymi gospodarstwa domowe, do lokowania oszczędności (Encyklopedia Zarządzania).
Skutki deflacji mogą być następujące:
• długotrwały spadek poziomu cen powoduje, iż gotówka zyskuje na wartości. Tym samym za określoną kwotę można nabyć więcej dóbr i usług,
• nagła deflacja – jej przykładem jest Wielki Kryzys w gospodarce amerykańskiej – może być również przyczyną wielu bankructw czy też kryzysów bankowych spowodowanych nagłym wzrostem realnej wartości długów, przez który dłużnicy stają się niewypłacalni,
• redystrybucja realnych środków od pożyczkobiorców do pożyczkodawców,
• ograniczenie zagregowanego popytu, czyli tzw. deflacja długu (jego skutkiem jest wzrost realnego zadłużenia i pogłębiające się osłabienie gospodarcze),
• zmniejszenie opłacalności produkcji i inwestycji,
• deflacja może również powodować stagnację gospodarczą i wysokie zadłużenie wewnętrzne,
• ograniczenie możliwości wpływu polityki pieniężnej na gospodarkę,
• oczekiwana deflacja może również wpływać na nominalne stopy procentowe (spadek stopy inflacji powoduje spadek wartości nominalnej stopy procentowej),
• kredyty stają się realnie drogie i nie są zaciągane aby finansować inwestycje, co hamuje wzrost gospodarczy,
• rosną wydatki budżetowe, ponieważ rośnie liczba bezrobotnych, a co za tym idzie rośnie liczba wypłacanych zasiłków. W ten sposób powiększa się deficyt budżetowy i dług publiczny,
• wzrost realnego zadłużenia gospodarstw domowych powodujący spadek popytu konsumpcyjnego,
• konieczność zmniejszania zatrudnienia spowodowana chęcią utrzymania na stałym poziomie kosztów pracy w przedsiębiorstwie,
• spadek popytu globalnego spowodowany rosnącym bezrobociem oraz oczekiwaniami konsumentów dotyczącymi dalszych obniżek cen (Encyklopedia Zarządzania).

Źródła:

⠀ Wielki słownik języka polskiego. Retrieved from: https://wsjp.pl/haslo/podglad/20600/deflacja/5213323/w-ekonomii

⠀ Internetowa encyklopedia PWN. Retrieved from: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/deflacja;3891305.html

⠀ Encyklopedia Zarządzania. Retrieved from: https://mfiles.pl/pl/index.php/Deflacja