Automatyka

Dział nauki i techniki obejmujący teorię i praktykę realizacji urządzeń zapewniających samoczynne (bez udziału człowieka lub z ograniczonym jego udziałem) działanie maszyn, mechanizmów i instalacji (Internetowa Encyklopedia PWN).

W języku potocznym system, który odpowiada za samoczynne działanie jakiegoś urządzenia (Wielki słownik języka polskiego).
Naukowe podstawy automatyki tworzą teoria sterowania (sterowanie) — zajmująca się w sposób najbardziej ogólny metodami realizacji pożądanego zachowania układów sterowania (obiektów fizycznych, głównie technologicznych), teoria regulacji (będąca szczególną częścią teorii sterowania), zajmująca się sterowaniem w układach ze sprzężeniem zwrotnym oraz teoria optymalizacji, zajmująca się zagadnieniami sterowania zapewniającego optymalne, wg określonych wskaźników, zachowanie układu sterowania. Teoria sterowania, posługując się metodami matematycznymi (przede wszystkim metodami analizy, algebry i rachunku prawdopodobieństwa) tworzy matematyczny opis (model matematyczny) zjawisk zachodzących w sterowanym układzie i rozpatruje zachowanie tak opisanego układu pod wpływem zmian wybranych wielkości (sygnałów sterujących). Szczególnym przypadkiem sterowania jest regulacja, zajmująca się utrzymywaniem zadanego przez użytkownika stanu układu sterowanego lub nadążaniem za zmianami takiego stanu, pomimo przypadkowych zakłóceń zachodzących w samym układzie i w jego otoczeniu; głównymi problemami rozpatrywanymi przez teorię regulacji są badania stabilności układu regulacji oraz jakości regulacji, mierzonej przez odchylenie stanu rzeczywistego układu od stanu zadanego. Teoria optymalizacji zajmuje się wyznaczaniem takiego przebiegu sygnałów sterujących, który zapewni najlepsze, wg przyjętych kryteriów, działanie układu sterowanego w zadanych warunkach, np. największą wydajność przy określonym poziomie zużycia energii. Przy tworzeniu opisu sterowanego układu korzysta często z metod modelowania. Model umożliwia przewidywanie zachowania się układu (m.in. dzięki metodom symulacji komputerowej). Przy wyznaczaniu (obliczaniu) sterowania, zwłaszcza optymalnego, oraz modelowaniu i symulacji zachowania złożonych układów, automatyki wykorzystuje metody i narzędzia informatyki, w tym także jej najnowszych działów, takich jak rozpoznawanie mowy, rozpoznawanie obiektów i sztuczna inteligencja (Internetowa Encyklopedia PWN).
W zakresie techniki automatyka obejmuje kilka odrębnych obszarów: sterowanie procesami technologicznymi, pomiary automatyczne, zdalne nadzorowanie maszyn i instalacjii oraz sterowanie nimi, diagnostykę maszyn i instalacji, robotykę, komunikację systemów sterujących z użytkownikami (operatorami) (Internetowa Encyklopedia PWN).
Jako samodzielna dyscyplina naukowa automatyka powstała w latach 20. XX w (Internetowa Encyklopedia PWN).

Źródła:

Internetowa Encyklopedia PWN. Retrieved from: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/automatyka;3872574.html

Wielki słownik języka polskiego. Retrieved from: https://wsjp.pl/haslo/podglad/48056/automatyka/5147236/urzadzenia#