Błąd pomiaru
1.jest to pewna liczba/parametr, będący rozbieżnością pomiędzy wynikiem pomiaru a jego dokładną wartością
2. właściwość pomiaru, polegająca na tym, że jego wynik ym, (wartość zmierzona) jest tylko przybliżeniem wartości prawdziwej yt wielkości mierzonej.
Dokładność przeprowadzonego pomiaru zależy od wielu czynników, które można podzielić na tzw. błędy i niepewności pomiarowe.
Błędy pomiarowe dzielimy na trzy grupy:
1. błąd przybliżenia,
2. błąd przeoczenia (systematyczne),
3. pomyłki.
Błędy przybliżenia wynikają z uproszczenia warunków pomiaru lub ze stosowania przybliżonych wzorów (np. przybliżenie sinα=α dla małych kątów). Błędy przeoczenia (systematyczne) wynikają z niedokładności użytych przyrządów, błędnej metody pomiaru lub działania trudno zauważalnych czynników zewnętrznych. Źle wykonana linijka, źle wykalibrowany miernik spowodują, że wynik będzie systematycznie
mniejszy lub większy od rzeczywistej wartości. Wykrycie źródła błędów systematycznych jest trudne i wymaga porównania użytych przyrządów ze wzorcem oraz dogłębnej analizy metody pomiaru. Przy wykonywanych w laboratorium studenckim ćwiczeniach zwykle zakładamy, że przyrządy są wolne od błędów systematycznych.
Najczęściej stosowane są: błąd bezwzględny (błąd prawdziwy), oznaczany zwykle symbolem Δ lub Δy, równy różnicy między wartościami zmierzoną i prawdziwą Δ = ym – yt, błąd względny (prawdziwy), oznaczany δ lub δy, równy stosunkowi błędu bezwzględnego do wartości prawdziwej, błąd bezwzględny graniczny, oznaczany Δmax, wyznaczający przedział |Δ| ± Δmax, w którym mieści się (lub powinien) błąd prawdziwy, błąd względny graniczny, oznaczany symbolem δmax, równy stosunkowi błędu bezwzględnego do wartości zmierzonej ym. Błędy bezwzględne wyraża się w jednostkach wielkości mierzonej, błędy względne są ułamkami i często wyraża się je w procentach. Błędy prawdziwe, zw. zwykle wprost błędami, są nieznane, tak jak nieznana jest wartość prawdziwa. Błędy graniczne są miarą niepewności pomiaru i nazywa się je często niedokładnością. Wynik każdego pomiaru jest obarczony błędem, ale błąd ten może być oceniony, tzn. dla każdego pomiaru można określić błąd graniczny (niedokładność).
Głównymi przyczynami błędów pomiarów są: niedokładność przyrządów pomiarowych, metod pomiarowych, obliczeń i modelu mat. obiektu oraz zakłócenia pomiaru. Błąd graniczny wyznacza się na podstawie danych o niedokładności przyrządów i strukturze systemu pomiarowego. Powtarzanie pomiaru (w warunkach powtarzalności) może dawać nieco różne wyniki; cały pomiar staje się wówczas serią powtórzonych pomiarów składowych, zw. obserwacjami, wyniki obserwacji modeluje się zmienną losową, błąd pomiaru rozdziela się na składową niezmienną — błąd systematyczny i składową zmieniającą się przy powtarzaniu pomiaru — czyli błąd przypadkowy. Wynikiem pomiaru jest średnia arytmetyczna wyników pojedynczych obserwacji, graniczny błąd pomiaru składa się z granicznego błędu systematycznego, ocenianego tak, jak gdyby nie było błędu przypadkowego, i granicznego błędu przypadkowego, ocenianego metodami statyst. jako połowa szerokości przedziału ufności.
Centrum metrologii im.Zdzisława Rauszera http://centrum-metrologii.pl/metrologia-przemyslowa-2/dokladnosc-i-precyzja
Encyklopedia zarządzania https://mfiles.pl/pl/index.php/B%C5%82%C4%85d_pomiaru
Internetowa encyklopedia PWN https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/blad-pomiaru;3878548.html
METODYKA WYKONYWANIA POMIARÓW ORAZ OCENA https://ftims.pg.edu.pl/documents/10673/20555281/Metody%20wykonywania%20pomiar%C3%B3w%20i%20szacowanie%20niepewno%C5%9Bci%20pomiaru.pdf