Akt Dyrektywny (dyrektyw)

Klas wypowiedzi odpowiadających czynnościom illokucyjnym których celem jest nakłonienie odbiorcy do określonego działania: rozkazuję, proszę, nalegam (Trysińska, M.).
Celem dyrektywów – jest nakłonienie odbiorcy do wykonania określonej czynności (ale także powstrzymania się od jej wykonania). Dyrektywy mogą przybierać różnorodne formy, od stosunkowo silnych (rozkazy, żądania), poprzez słabsze (prośby, propozycje) aż po formy życzeniowe (modlitwy, błagania). (Baranowski, D.
Dyrektywy, mają siłę decyzyjną, a więc mogą być stosowane po to, żeby sprawować władzę czy egzekwować prawo. W teorii J. Habermasa (1971, 111) dyrektywy korespondują z regulatywami (Trysińska, M.).
Testem na dyrektywność może być odpowiedź odbiorcy na zdanie z powinieneś, musisz lub tp. O ile na zdanie powinnościowe kształtujące typu: powinieneś jutro wyjechać odpowiedź może brzmieć wiem o tym lub też nie, wcale nie powinienem, o tyle na to samo zdanie rozumiane przez odbiorcę jako dyrektywa powinnościowa odpowie on: dobrze albo też: a właśnie że nie wyjadę, podobnie jak na rozkaźnik (Kiklewicz, A.).

Źródła:

⠀ 1. Trysińska, M. (2015). Akty mowy jako klucz do interpretacji postaw rodzicielskich. Wychowawcze, komunikacyjne i edukacyjne aspekty filmów animowanych dla dzieci (na przykładzie filmów emitowanych w MiniMini+ i Cartoon Network). Wydział Polonistyki Uniw

⠀ 2. Baranowski, D. (2016). Kultura organizacji z perspektywy lingwistycznej: komunikacja pionowa-asymetria czy symetria? Retrieved from: https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/5896/1/Baranowski_Kultura_organizacji_z_perspektywy_lingwistycznej.pdf